Dziękujemy za pytania przesłane przez dedykowany formularz i publikujemy pierwszą turę odpowiedzi, kolejne są w opracowaniu.
Pytanie nr 1: Czy Izba w jakikolwiek sposób finansuje lub w inny sposób promuje działania lobbyingowe w zakresie nowelizacji przepisów dotyczących adwokatury? Mam wrażenie, że aktywność w tym zakresie ogranicza się do angażowania w antyrządowe działania, bez próby nawiązania jakiegokolwiek dialogu z instytucjami odpowiedzialnymi za prawodawstwo.
Władze Warszawskiej Izby zwracały się do Naczelnej Rady Adwokackiej z wnioskami o podjęcie odpowiednich i zdecydowanych działań. Zgodnie z przyjętym ustawowo podziałem kompetencji Okręgowa Rada Adwokacka w Warszawie nie może zastępować Naczelnej Rady Adwokackiej w tym zakresie. Informacje o działaniach NRA są dostępne w sprawozdaniu prezesa NRA za rok 2022. Warto przy tym wskazać, że XIII Krajowy Zjazd Adwokatury większością głosów odrzucił projekt uchwały wzywającej do nowelizacji przepisów ustawy Prawo o Adwokaturze w zakresie umożliwienia adwokatom zatrudnienia na umowę o pracę, który to projekt uchwały był zgłoszony i popierany przez delegatów naszej Izby na Krajowy Zjazd Adwokatury.
Pytanie nr 2: Ilu adwokatów/aplikantów zostało zwolnionych z opłacania składek członkowskich w 2022 roku oraz w 2023 r.? Jaki jest stosunek wpływów do wydatków ORA? Proszę o podanie kwotowo.
W związku z urodzeniem dziecka w roku 2022 zwolniono z opłacania składek członkowskich adwokata 196 osób (łączna kwota zwolnienia: 172.610,00 zł), zaś ze składek członkowskich aplikanta 17 osób (łączna kwota zwolnienia: 6.550,00 PLN).
W roku 2023 do tej pory zwolnienie z opłacania składek członkowskich z tytułu urodzenia dziecka uzyskało 129 osób w kontekście składek adwokackich (łączna kwota: 108.690,00 zł) oraz 19 osób w kontekście składek aplikanckich (łączna kwota 10.300,00 zł).
Jeśli chodzi o pozostałe zwolnienia i umorzenia składek (z innych przyczyn, najczęściej dotyczących wyjątkowo trudnej sytuacji materialnej na skutek wypadków losowych, takich jak poważna choroba), w 2022 przyznano je 11 adwokatom na łączną kwotę 59.705,18 zł, zaś w 2023 do tej pory 5 adwokatom na łączną kwotę 2.325,00 zł. W odniesieniu do aplikantów zwolnienia te przyznano w roku 2022 4 osobom na kwotę łączną 1.650,00 zł, zaś w 2023 roku do tej pory 2 osobom na łączną kwotę 1.100,00 zł.
W grupie tej znajdują się także umorzenia zaległych składek związane ze śmiercią adwokatów zalegających, po tym, jak egzekucja od spadkobierców okazała się bezskuteczna.
Łączna wartość kwotowa zwolnień w roku 2022 wyniosła 240.515,18 zł, zas w 2023 do tej pory: 122.415,00 zł.
Pytanie nr 3: Dlaczego, w perspektywie rzekomo istniejącej nadwyżki w budżecie z lat ubiegłych ORA w dalszym ciągu utrzymuje, że podniesienie składki jest konieczne? Biorąc pod uwagę, że dotychczas w latach ubiegłych powstałaby nadwyżka, naturalnym wnioskiem jest, że obecna składka była w wysokości nadmiarowej. Mając na uwadze obecny wzrost cen należałoby przyjąć, że obecna wysokość (poprzednio będąca nadmiarową) powinna być dostateczna, nie zaś deficytowa jak wynika z maila Dziekana.
Jednym z istotnych czynników podwyższających koszty funkcjonowania Izby jest to, że korzystamy z wynajmowanej nieruchomości w Alejach Ujazdowskich.
Od wielu lat staramy się znaleźć odpowiednią nieruchomość, którą moglibyśmy nabyć, a w tym celu potrzebne nam są spore środki finansowe. Obecnie znajdujemy się w sytuacji, kiedy można to zrobić i stoimy przed wyborem – czy inwestujemy, by być „na swoim” i uwolnić się od niepewności związanej z rosnącymi kosztami najmu, czy też poświęcimy oszczędności na pokrycie rosnących wydatków bieżących.
Warto przy tym dodać, że nadwyżki powstałe w ostatnich latach wynikały głównie z odwołania dużej części planowanych inicjatyw w okresie pandemii COVID, z uwagi na ograniczenia pandemiczne. Obecnie inicjatywy te są normalnie realizowane.
Pytanie nr 4: Dzień dobry! Prezentacja jest czytelna w zakresie wydatków Izby ale brakuje w niej informacji o przychodach ze składek oraz ich wzroście w związku z rosnącą liczbą adwokatów, czy związany z nią przyrost składek nie pokrywa rosnących corocznie wydatków?
Tak jak wskazano w prezentacji „Budżet – podsumowanie wariantów” (strona 7), prognozowane wyższe wpływy wynikające z wyższej liczby adwokatek i adwokatów w roku 2023 w porównaniu do roku 2023 wynoszą 244.200,00 zł, podczas gdy wyższe wydatki wynikające z potrzeby pokrycia samych tylko kosztów stałych prognozowane na rok 2023, w porównaniu do roku 2022, wynoszą 1.691.149,00 złotych.
Pytanie nr 5: Jeszcze jedno pytanie nasuwa się w zakresie drobnego wydatku na legitymacje adwokackie, dlaczego ta pozycja ujęta jest w budżecie skoro to adwokaci pokrywają koszt wyrobienia legitymacji?
Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, regulującymi kwestie dotyczące rachunkowości, budżet Izby musi uwzględniać wszystkie wpływy i wszystkie wydatki. Dlatego też uwzględnia się w nim wpływy inne niż ze składek oraz wydatki, które w praktyce pokrywa się z innych źródeł (np. koszty wyrobienia legitymacji, które pokrywa się z opłat za wyrobienie legitymacji, czy choćby kosztów utrzymania lokali należących do Izby, które są z nawiązką pokrywane z czynszów najmu uiszczanych przez najemców).
Pytanie nr 6: Dlaczego też z budżetu adwokackiego pokrywane są wydarzenia związane z aplikacją adwokacką, gdzie pobierane i rozdysponowywane są odrębne składki?
Składki członkowskie opłacane przez aplikantów adwokackich odprowadzane są do budżetu Izby, stąd też z budżetu Izby pokrywa się również koszty dotyczące aplikantów, które nie są bezpośrednio związane z ich szkoleniem. Budżet szkolenia aplikantów jest budżetem odrębnym, jego wpływy stanowią opłaty za aplikację adwokacką. Pokrywa on wszystkie koszty bezpośrednio związane ze szkoleniem aplikantów.
Pytanie nr 7: Z czego wynika / jakie jest uzasadnienie przyznania diety Przewodniczącemu Komisji Informatyzacji (i to w wysokości takiej samej jak dieta Dziekana), jako jedynemu Przewodniczącemu Komisji?
Wysokość diet samorządowych uwarunkowana jest faktycznym nakładem pracy związanym z konkretną funkcją.
W obecnej kadencji przyznano diety samorządowe przewodniczącym dwóch komisji – informatyzacji oraz komisji ds. sekcji, z uwagi na istotnie większy nakład pracy niż w przypadku pozostałych komisji.
Informatyzacja Izby stanowi przy tym jedno z największych wyzwań i choć w ostatnich latach wiele już udało się osiągnąć, potrzeby w tym zakresie nie kończą się. Niezwykle istotne jest także cyberbezpieczeństwo. Przewodniczący Komisji ds. Informatyzacji poza przewodniczeniem Komisji, nadzoruje też z ramienia Rady prace pracowników Biura ORA – specjalistów ds. IT oraz prace zewnętrznych podwykonawców przy tworzeniu dedykowanych dla Izby systemów. Ze względu na charakter jego zadań, Przewodniczy Komisji jest uczestnikiem prawie każdego posiedzenia Prezydium ORA, na zaproszenie Dziekana.
Pytanie nr 8: Czym zajmuje się Sekretarz ds. Prawniczych (który pobiera dietę)? Ile spraw / wniosków miesięcznie rozpoznaje?
Sekretarz ds. Prawniczych rozpoznaje skargi kierowane na adwokatów, które wpływają do Biura Rady. Na potrzeby rozpoznania skarg uzyskuje on wyjaśnienia skarżących i adwokatów, których skarga dotyczy, a następnie – jeśli jest to uzasadnione – przekazuje je do Rzecznika Dyscyplinarnego bądź udziela odpowiedzi skarżącemu podsumowującej inny sposób załatwienia sprawy.
W roku 2022 rozpoznano 574 skargi, co daje średnią liczbę 48 spraw rozpoznawanych miesięcznie.
Pytanie nr 9: Jaki jest poziom ściągalności/skutecznej windykacji kosztów za postępowanie dyscyplinarne wobec obwinionych?
Poziom ściągalności kosztów za postępowanie dyscyplinarne za rok 2022 wynosi obecnie 38%. Należy jednak zastrzec, że z uwagi na długi czas trwania egzekucji komorniczej, rzetelne dane w tym zakresie ściągalności tego rodzaju zaległości będą mogły być przedstawione dopiero pod koniec roku – większość procedur jest obecnie w toku, zaś ORA podejmuje działania egzekucyjne we wszystkich przypadkach zwłoki w uiszczaniu zasądzonych wobec obwinionych kosztów dyscyplinarnych.
Jednocześnie podkreślenia wymaga, że problematyczne jest orzecznictwo zwłaszcza Wyższego Sądu Dyscyplinarnego, który to częstokroć stosuje karę pieniężną wobec osób zalegających ze składkami na ubezpieczenie OC i składkami członkowskimi, i to już po tym, gdy egzekucja komornicza należności z tych tytułów okazała się bezskuteczna. W tych sytuacjach odzyskanie kosztów postępowania dyscyplinarnego, a także należności zasądzonej w ramach kary jest niemal niemożliwe.
Pytanie nr 10: Czy ORA badała ilu adwokatów rzeczywiście korzysta (w skali miesiąca/roku) z poszczególnych pokoi adwokackich?
Od czerwca do grudnia 2022 r., zgodnie z prowadzoną ewidencją, ze wszystkich Pokoi Adwokackich prowadzonych przez Izbę skorzystano 999 razy. Nie posiadamy danych, pozwalających w krótkim czasie sprawdzić ile osób w tej liczbie powtarzało się.
Pytanie nr 11: Czym jest pozycja budżetowa związana z dopłatami do emerytur? Kto jest uprawniony do otrzymania takiej dopłaty? jakie są kryteria jej przyznawania, jakie przepisy/regulamin reguluje tę kwestię? Ile wynosi ta dopłata na osobę (miesięcznie/rocznie)? Ile osób otrzymuje te dopłaty?
Dopłaty w 2023 r. otrzymuje 35 osób. Zgodnie z punktem 9 Regulaminu Funduszu Wzajemnej Pomocy Koleżeńskiej, prawo do świadczeń przysługuje adwokatom emerytom i adwokatom rencistom, którzy poza świadczeniami z ZUS nie posiadają innych stałych dochodów, pozostają na liście adwokatów przez co najmniej 35 lat oraz złożyli wniosek do Komisji o przyznanie świadczeń korporacyjnych.
Komisja przyznaje Uprawnionym świadczenia korporacyjne z Funduszu:
- po upływie 35 – letniego okresu pozostawania na liście adwokatów Izby Adwokackiej w Warszawie, od dnia następnego po dacie wpisu przy dochodzie przypadającym na jednego członka rodziny pozostającego we wspólnym gospodarstwie domowym z Uprawnionym :
a) do 1.000 zł – 150 zł miesięcznie,
b) do 2.000 zł – 100 zł miesięcznie,
c) powyżej 2.000 zł – 50 zł miesięcznie.
- po upływie 40 – letniego okresu pozostawania na liście adwokatów, Izby Adwokackiej w Warszawie, od dnia następnego po dacie wpisu przy dochodzie przypadającym na jednego członka rodziny pozostającego we wspólnym gospodarstwie domowym z Uprawnionym:
a) do 1.000 zł – 180 zł miesięcznie,
b) do 2.000 zł – 120 zł miesięcznie,
c) powyżej 2.000 zł – 60 zł miesięcznie.
- po upływie 45 – letniego okresu pozostawania na liście adwokatów, Izby Adwokackiej w Warszawie, od dnia następnego po dacie wpisu przy dochodzie przypadającym na jednego członka rodziny pozostającego we wspólnym gospodarstwie domowym z Uprawnionym:
a) do 1.000 zł – 210 zł miesięcznie,
b) do 2.000 zł – 140 zł miesięcznie,
c) powyżej 2.000 zł – 70 zł. miesięcznie.
- po upływie 50 – letniego okresu pozostawania na liście adwokatów, Izby Adwokackiej w Warszawie, od dnia następnego po dacie wpisu przy dochodzie przypadającym na jednego członka rodziny pozostającego we wspólnym gospodarstwie domowym z Uprawnionym:
a) do 1000 zł – 240 zł miesięcznie,
b) do 2000 zł – 160 zł miesięcznie,
c) powyżej 2000 zł – 80 zł miesięcznie.
Komisja ustala wysokość świadczenia, na podstawie pisemnych oświadczeń uprawnionych lub innych dokumentów, o których dostarczenie zobowiąże Uprawnionego.
W przypadku jeżeli Uprawniony, któremu Komisja przyznała świadczenie korporacyjne na dany rok obrachunkowy, nie złożył do 31 grudnia tego roku pisemnego oświadczenia o wysokości dochodów, o których mowa w ust. 2, Komisja przyznaje na rok następny świadczenie korporacyjne przy przyjęciu jako podstawy do określenia dochodu przypadającego na jednego członka rodziny pozostającego we wspólnym gospodarstwie domowym z Uprawnionym w wysokości powyżej 2.000 zł.
Komisja przyznaje z Funduszu dodatek specjalny, do którego mają prawo adwokaci spełniający warunki o których mowa §. 9 pkt. 1.1,1.2, którzy ukończyli 90 lat. Komisja przyznaje dodatek specjalny w wysokości 200 zł miesięcznie od miesiąca w którym ukończyli 90 lat.
Regulamin zamieszczony jest na stronie ORA https://www.ora-warszawa.com.pl/pomoc-kolezenska-fundusz/
Pytanie nr 12: Jakie konkretnie „inne projekty edukacyjne” zorganizowała Komisja Wizerunku i Edukacji w 2022 i 2023 roku? Ile kosztowały poszczególne takie projekty?
Projekty edukacyjne Komisji obejmują prowadzenie przez adwokatów zajęć dla młodzieży, które mają na celu budowanie świadomości prawnej. Ich koszty obejmują głównie przygotowanie odpowiednich materiałów.
Dane o projektach zrealizowanych w roku 2022 zawarte są w Sprawozdaniu z działalności organów Izby za rok 2022, w części odnoszącej się do wskazanej Komisji.
Pytanie nr 13: Na co jest konkretnie przeznaczony budżet Komisji ds. Historii?
Proponowany budżet Komisji ds. Historii i Tradycji Adwokatury Warszawskiej obejmuje m.in.:
- organizację wspólnie z Żydowskim Instytutem Historycznym konferencji naukowej poświęconej warszawskim adwokatom – Żydom i ich wkładowi w budowę państwowości II RP, jej życia politycznego, społecznego, naukowego i kulturlnego (całodniowa konferencja);
- wmurowanie i odsłonięcie tablicy pamiątkowej poświęconej Anieli Steinsbergowej;
- przygotowanie książki poświęconej adw. Janowi Olszewskiemu.
Pytanie nr 14: Co się konkretnie kryje pod pozycją „wydatki reprezentacyjne i okolicznościowe”?
Na koszty reprezentacyjne składają się wydatki ponoszone na:
- kwiaty lub drobne upominki kojarzące się z Warszawą lub naszą Izbą, których wręczanie jest zwyczajowo przyjęte podczas oficjalnych spotkań z przedstawicielami innych samorządów, zwłaszcza z izb zagranicznych (na zasadzie wzajemności);
- koszty lunchy i noclegów zagranicznych wykładowców, którzy prowadzą szkolenia dla członków naszej Izby bez wynagrodzenia (np. w trakcie warsztatów „Sztuka argumentacji na sali sądowej”, prowadzonej przez amerykańskich wybitnych adwokatów, w tym przez Nancy Hollander, na kanwie historii której nakręcono film „Mauretańczyk”) – zwyczajowo Izba pokrywa koszty obiadów i noclegów gości zagranicznych prowadzących dla nas szkolenia bez wynagrodzenia;
- koszty spotkań dziekana z gośćmi zagranicznymi odwiedzającymi Polskę (zwyczajowo koszty lunchu ponosi izba goszcząca);
- koszty organizacji dorocznej, tradycyjnej wigilii Rady, na którą zaprasza się przedstawicieli władz najważniejszych sądów, prokuratur i innych samorządów zawodowych.
Pytanie nr 15: Na co jest przeznaczony budżet Komisji ds. Regulaminów i Procedur?
Komisja planowała organizację warsztatów dla członków Izby w zakresie tworzenia regulaminów w organizacjach, seminarium w zakresie tworzenia regulaminów dobrych praktyk i corporate governance, czy szkolenia w zakresie budowania działów compliance.
Pytanie nr 16: Wydajemy niecały 1% budżetu (w optymistycznej wersji 148 500 zł) na doskonalenie zawodowe, za to krocie na SD i Rzecznika Dyscyplinarnego (łącznie 3 267 000 zł zgodnie z uzasadnieniem do projektu budżetu na 2023 r., wbrew informacjom z przesłanego w dniu 16 czerwca br. opracowania), dużo pieniędzy też idzie choćby na pokoje adwokackie, przy czym osobiście nigdy z żadnego nie skorzystałam. Nie inwestujemy w rozwój i podnoszenie kompetencji, lecz w ściganie przedstawicieli naszego środowiska. Czy naprawdę jesteśmy środowiskiem tak zepsutym i dokonującym tylu istotnych naruszeń, że tak ogromne środki należy przeznaczać na SD i Rzecznika Dyscyplinarnego? Czy jedną z głównych funkcji samorządu naprawdę powinna być funkcja ścigania własnych członków? A może to już jednak jest zwykłe czepialstwo? Słyszałam o wielu postępowaniach w sprawach drobiazgów, gdzie zasadność tych postępować opiera się na dość skostniałym podejściu do prowadzenia działalności przez adwokatów. Wszystkim by wyszło na dobre, gdyby zamiast postępowań dyscyplinarnych wobec adwokatów, samorząd skupił się na rozwoju, większej ilości i różnorodności szkoleń, liberalizacji zasad, które nie przystają już do dzisiejszych czasów i na wspieraniu adwokatów. Żadna z propozycji budżetu w mojej ocenie nie jest dobra. Nie odstrasza mnie wysokość składki 145 zł, mogę płacić nawet więcej, ale na samorząd, który będzie przede wszystkim wsparciem dla naszego środowiska, a nie taki, który koncentruje się na budowaniu skutecznych struktur ścigania członków adwokatury, bagatelizując bardziej istotne cele.
Rozbieżność pomiędzy projektem, a opracowaniem wynika z chęci zachowania maksymalnej transparentności co do środków Izby wydatkowanych na diety samorządowe i wynagrodzenia – stąd też w opracowaniu pozycje dotyczące diet i wynagrodzeń zostały ujęte zbiorczo. Zostało to wskazane w opisie.
Koszty działania pionu dyscyplinarnego wynikają z konieczności rozpoznania ogromnej liczby spraw, jakie wpływają do tych organów – zgodnie z przepisami prawa muszą one być rozpoznane. Jednocześnie należy zwrócić uwagę, że w roku 2022 aż 49,3 % skarg skierowanych do dziekana lub biura ORA zostało uznanych za oczywiście bezzasadne, z kolei w przypadku spraw zawisłych przed Rzecznikiem Dyscyplinarnym, aż 46,4 % skarg uznano za niezasadne. Każda taka sprawa wymaga jednak poniesienia kosztów postępowania, zaś w samym roku 2022 do Rzecznika Dyscyplinarnego wpłynęły aż 673 skargi.
Jednocześnie wskazujemy, że delegaci naszej Izby na Krajowy Zjazd Adwokatury podjęli szereg działań zmierzających do liberalizowania zasad wykonywania zawodu (np. możliwość wyłączenia oznaczenia siedziby kancelarii szyldem, która obowiązuje od niedawna). Choć decyzje w tym zakresie należą do Naczelnej Rady Adwokackiej, staramy się postulować na forum NRA racjonalizację w tym zakresie.
Pytanie nr 17: Nie rozumiem dlaczego płacimy tak wysokie składki
Wysokość składki warunkowana jest koniecznością pokrycia wydatków. Szczegółowa struktura wydatków proponowana przez ORA została zaprezentowana w materiale „Porozmawiajmy o wspólnych finansach”.
Składka członkowska w Izbie Adwokackiej w Warszawie pozostaje najniższą spośród wszystkich izb adwokackich w Polsce, pomimo najwyższych kosztów utrzymania.