8 września br. odbyła się w Lutczy ogólnopolska konferencja naukowa poświęcona osobie adw. dra Stanisława Szurleja urodzonego w 1878 r. właśnie w Lutczy, a zmarłego w 1965 r. w Londynie. Pretekstem do zorganizowania konferencji były trzy zbiegające się w tym roku ważne wydarzenia: 100. rocznica odzyskania przez Polskę niepodległości, 100-lecie Polskiej Adwokatury oraz 140. rocznica urodzin jednego z najwybitniejszych polskich Adwokatów.
W konferencji, która odbyła się m. in. pod patronatem Okręgowej Rady Adwokackiej Warszawie, Okręgową Radę Adwokacką w Warszawie reprezentowali: adw. Mikołaj Pietrzak – Dziekan ORA w Warszawie, adw. Elżbieta Kumaniecka – były członek ORA w Warszawie, adw. Anna Sobocińska-Lorenc – Honorowa Przewodnicząca Koła Seniorów oraz adw. Henryk Romańczuk – Przewodniczący Komisji Historii i Tradycji przy ORA w Warszawie.
Stanisław Szurlej był bardzo znanym w okresie II Rzeczpospolitej adwokatem, obrońcą w głośnych ówcześnie procesach politycznych. Był m.in. obrońcą Wojciecha Korfantego, Wincentego Witosa w procesie brzeskim, Michała Żymierskiego, był także pełnomocnikiem rodziny zamordowanego w 1931 r. ówczesnego ministra Tadeusz Hołówki. Zasłynął pięknem głoszonych mów obrończych i dlatego nazywany był „Złotoustym”. Od 1918 r. prowadził kancelarię adwokacka we Lwowie, a od 1923 r. w Warszawie. Był wychowawcą wielu pokoleń adwokatów polskich. W czasie II wojny światowej – w stopniu pułkownika – zakończył swój udział w kampanii wrześniowej, a na emigracji został Szefem Sądownictwa Wojskowego oraz Naczelnym Prokuratorem Wojskowym w Rządzie RP na Uchodźstwie. Był także jednym ze współtwórców Instytutu gen. Władysława Sikorskiego w Londynie.
W konferencji udział wzięli mieszkańcy Lutczy i okolic, przedstawiciele środowisk prawniczych, w tym prof. Adam Redzik – kierownik Zakładu Prawa i Polityki Resocjalizacyjnej UW oraz dziekan ORA w Rzeszowie – adw. dr Piotr Blajer, ludzie kultury oraz reprezentanci lokalnej władzy. W konferencji uczestniczyli także prawnukowie Stanisława Szurleja – Peter Szurley oraz Ewa Szurley z Kalifornii (USA) oraz Maria Dąbrowska – spokrewniona z rodziną żony Stanisława Szurleja, Janiny Szurlej z Ciepielowskich.
Konferencja składała się z dwóch części. W pierwszej dokonano odsłonięcia pamiątkowej tablicy, poświęconej adw. Stanisławowi Szurlejowi oraz wysłuchano kilku referatów, wygłoszonych między innymi przez adw. dra Piotra Blajera, adw. Władysława Fniniewicza z ORA w Rzeszowie (wygłosili referat „100-lecie Polskiej Adwokatury i osoba adw. Stanisława Szurleja”), a także adw. Mikołaja Pietrzaka z ORA w Warszawie (wygłosił referat „Rola adwokatury w ochronie praworządności”).
W swoim wystąpieniu dziekan ORA w Warszawie podkreślił szczególną cechę, jaką wyróżniał się adw. Stanisław Szurlej, tj. odwagę. To ona sprawiała, że nie bał się wielokrotnie konfrontować z władzą w obronie jednostki i jej podstawowych praw. – Adw. Stanisław Szurlej, broniąc w wielu słynnych procesach II Rzeczpospolitej, pokazywał wyraźnie, co w ramach istniejącego porządku prawnego wolno a czego nie władzy, do jakich granic może się posunąć. Był krytycznym recenzentem jej działań i miał odwagę, która w pracy adwokata jest niezbędna, aby stanąć w obronie jednostki, kiedy państwo wykorzystuje przeciw niej najcięższy arsenał. I tą jednostką są bardzo często znane osoby, ministrowi, czynni politycy różnych opcji politycznych, którzy pomimo swojego ogromnego dorobku życiowego i zawodowego, potrzebują na sali sądowej swojego pełnomocnika – adwokata. Stanisław Szurlej swoją rolę jako adwokat spełniał wzorowo. Jego biografia zawodowa była i jest wzorem dla wielu pokoleń adwokatów – mówił Dziekan w swoim wystąpieniu.
W założeniu organizatorów konferencja miała sprawić, że wiedza o adw. Stanisławie Szurleju trwale zapisze się w pamięci zbiorowej zarówno lokalnej społeczności, jaki środowiska prawniczego w Polsce.