Wśród rozwiązań tarczy antykryzysowej nie zabrakło regulacji dotyczących sytuacji znaczącej grupy pracowników, jaką stanowią pracujący w Polsce cudzoziemcy.
opracowali: Aneta Czaińska, red. adw. Michał Kibil
W subtelnej opozycji do licznych głosów krytyki, odnoszącej się zarówno do oceny „pakietu” antykryzysowego jako całości, jak też do jego poszczególnych elementów, rozwiązania przyjęte w tej materii nie budzą raczej większych wątpliwości. Głównym zastrzeżeniem jest to, że niestety nie dotykają one wszystkich obszarów, które wymagałyby zaopiekowania.
I. Na czym polega automatyzm przedłużenia okresów ważności zezwoleń i terminów?
Istota przyjętej regulacji sprowadza się do automatycznego przedłużenia do 30 dnia następującego po dniu odwołania stanu zagrożenia epidemicznego lub epidemii – w zależności od tego, który ze stanów obowiązywał jako ostatni – terminów związanych z pobytem i pracą cudzoziemca na terytorium Polski. Odnosi się do sytuacji, gdy upływ okresu ważności zezwoleń i terminów wypadnie w czasie obowiązywania któregoś ze wskazanych wyżej stanów. Zaletą takiego rozwiązania jest brak konieczności podejmowania w okresie epidemii jakichkolwiek dodatkowych czynności zarówno ze strony cudzoziemca, jak i organu. Pierwsze czynności będzie trzeba podjąć dopiero w ciągu 30 dni od ustania stanu epidemii lub zagrożenia epidemiologicznego (w zależności od tego które nastąpi później).
W praktycznym uproszczeniu oznacza to, że:
- organ nie wydaje dodatkowej decyzji (zaświadczenia, potwierdzenia) w przedmiocie przedłużenia,
- cudzoziemiec nie musi składać żadnych dokumentów, występować z wnioskiem o objęcie przedłużeniem czy też uzyskiwać karty pobytu na okres przedłużenia lub naklejki wizowej (w zależności od podstawy legalnego pobytu).
| UWAGA:
W treści przepisów pojawiają się dwa pojęcia, niezbędne do prawidłowego obliczenia okresu przedłużenia, których nie można mylić, ani używać zamiennie. Wyróżniamy: · stan zagrożenia epidemicznego – wprowadzony od dnia 14 marca 2020 r., uchylony z dniem 20 marca 2020 r. · stan epidemii – wprowadzony od dnia 20 marca 2020 r. i trwający obecnie. Pamiętajmy, że w perspektywie kilku tygodni nie można wykluczyć możliwości odwołania stanu epidemii i ponownego ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego. Rozporządzenia dotyczące tego zakresu wydaje Minister ds. Zdrowia. |
II. Automatyzm przedłużeń – zakres przedmiotowy
Z mocy prawa przedłużeniu ulegają:
- okresy ważności zezwoleń na pobyt czasowy,
- okresy pobytu i okresy ważności wiz krajowych,
- zezwolenia na pracę,
- zezwolenia na pracę sezonową,
- dopuszczalne okresy wykonywania pracy na podstawie oświadczeń o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi, wpisanych do ewidencji oświadczeń,
- terminy do złożenia wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy, zezwolenia na pobyt stały, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE,
- terminy do złożenia wniosku o przedłużenie wizy lub o przedłużenie pobytu w ramach ruchu bezwizowego,
- terminy opuszczenia terytorium RP na podstawie art. 299 ust. 6 ustawy o cudzoziemcach (koniecznego ze względu na m.in. ostateczność decyzji odmawiającej udzielenia zezwolenia pobytowego, umarzającej postępowanie pobytowe, czy też decyzji cofającej udzielone wcześniej zezwolenie),
- terminy dobrowolnego opuszczenia terytorium RP (bez konieczności stosowania przymusu).
Przedłużenie terminów z mocy prawa będzie dotyczyć tych terminów, które rozpoczęły swój bieg przed datą wprowadzenia stanu zagrożenia epidemicznego (14 marca 2020 r.), ale do tej daty nie upłynęły, jak i tych, które rozpoczęłyby swój bieg w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub epidemii.
III. Warunek legalności pobytu oraz przedłużenie zezwolenia na pracę
Z przyjętych rozwiązań jednoznacznie wynika, że cudzoziemcy, których dokumenty pobytowe utraciły ważność po 14 marca 2020 r., mogą pozostać w Polsce i pracować do 30-ego dnia po ustaniu stanu zagrożenia epidemicznego lub epidemii. Warunkiem zachowania przymiotu legalności pobytu na terytorium RP w tym okresie będzie złożenie wniosku o legalizację do właściwego wojewody w czasie trwania pobytu – najpóźniej ostatniego dnia pobytu przedłużonego z mocy prawa. Podobnie – jeżeli w czasie obowiązywania stanu zagrożenia lub epidemii upłynie ważność zezwolenia na pracę, wniosek o przedłużenie zezwolenia będzie można złożyć w przedłużonym terminie (tj. nie na 30 dni przed upływem okresu zezwolenia, tylko do ostatniego dnia obowiązywania zezwolenia, z uwzględnieniem jego przedłużenia), z zachowaniem możliwości wykonywania pracy legalnie.
Szczególną uwagę na dotrzymanie terminów do dokonania odpowiednich czynności po ustaniu stanu epidemii lub zagrożenia epidemicznego powinni zwrócić cudzoziemcy, dla których legalność pobytu i zachowanie jej ciągłości ma istotne znaczenie ze względu na ubieganie się o zezwolenie na pobyt czasowy i pracę po ustaniu stanu zagrożenia epidemicznego lub epidemii.
IV. Regulacje dotyczące pobytów na podstawie krótkoterminowych tytułów pobytowych, w tym również ruchu bezwizowego
Regulacje zawarte w tarczy antykryzysowej obejmują swoim zastosowaniem także sytuacje cudzoziemców przebywających w Polsce na podstawie krótkoterminowych tytułów pobytowych. Ich pobyt uznawany będzie za legalny od dnia następującego po ostatnim dniu legalnego pobytu wynikającego z wiz, dokumentów pobytu lub ruchu bezwizowego, do upływu 30-go dnia po dniu odwołania stanu zagrożenia lub epidemii. Wskazana grupa cudzoziemców uprawniona została do wykonywania pracy na terytorium Polski w okresie pobytu uznawanego za legalny (zgodnie z powyższą regulacją) pod warunkiem posiadania:
- ważnego zezwolenia na pracę lub zezwolenia na pracę sezonową,
- oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy wpisane do ewidencji oświadczeń na podstawie art. 88z ust. 2 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.
Dodatkowo automatycznemu przedłużeniu do upływu 30-go dnia następującego po dniu odwołania stanu zagrożenia epidemicznego lub epidemii ulega okres ważności kart pobytu i tymczasowych zaświadczeń tożsamości cudzoziemca, wydawanych obcokrajowcom, którzy ubiegają się o ochronę międzynarodową, jeżeli koniec okresu ważności tych dwóch dokumentów wypadałby w okresie trwania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii.
opracowali: Aneta Czaińska, red. adw. Michał Kibil